نماز عشاء (قرآن)از نمازهایی که در آیات قرآن به آنان اشاره شده، «نماز عشاء» است. ۱ - حکم نماز عشاءنماز عشا، از نمازهاى واجب يوميه: ۱. «حافِظُوا عَلَى الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطى وَ قُومُوا لِلَّهِ قانِتِينَ؛در انجام به موقع و كامل همه نمازها و به خصوص نماز وسطى (نماز ظهر) كوشا باشيد و از روى خضوع و اطاعت، براى خدا به پاخيزيد.» گفته شده: آيه مزبور بر همه نمازهاى پنجگانه دلالت دارد. ۲. «وَ أَقِمِ الصَّلاةَ طَرَفَيِ النَّهارِ وَ زُلَفاً مِنَ اللَّيْلِ إِنَّ الْحَسَناتِ يُذْهِبْنَ السَّيِّئاتِ ذلِكَ ذِكْرى لِلذَّاكِرِينَ؛در دو طرف روز، و اوايل شب، نماز را برپا دار؛ چرا كه حسنات، سيّئات و آثار آنها را از بين مى‌برند؛ اين تذكّرى است براى كسانى كه اهل تذكّرند.» بنابرقولى «زلفاً من اليل» شامل نماز عشا است. ۳.«أَقِمِ الصَّلاةَ لِدُلُوكِ الشَّمْسِ إِلى غَسَقِ اللَّيْلِ وَ قُرْآنَ الْفَجْرِ إِنَّ قُرْآنَ الْفَجْرِ كانَ مَشْهُوداً؛نماز را از زوال خورشید (هنگام ظهر) تا نهايت تاريكى شب (نيمه شب) برپادار؛ و همچنين قرآن فجر (نماز صبح) را؛ چرا كه قرآن فجر، مشهود فرشتگان شب و روز است.» جلمه «غسق الّيل» شامل نماز عشا مى‌باشد. ۴. «وَ اصْبِرْ نَفْسَكَ مَعَ الَّذِينَ يَدْعُونَ رَبَّهُمْ بِالْغَداةِ وَ الْعَشِيِّ يُرِيدُونَ وَجْهَهُ وَ لا تَعْدُ عَيْناكَ عَنْهُمْ تُرِيدُ زِينَةَ الْحَياةِ الدُّنْيا وَ لا تُطِعْ مَنْ أَغْفَلْنا قَلْبَهُ عَنْ ذِكْرِنا وَ اتَّبَعَ هَواهُ وَ كانَ أَمْرُهُ فُرُطاً؛با كسانى باش كه پروردگار خود را صبح و شام مى‌خوانند، و تنها رضاى او را مى‌طلبند؛ و هرگز بخاطر زيورهاى دنيا، چشمان خود را از آنها برمگير. و از كسانى كه قلبشان را از يادمان غافل ساختيم و از هواى نفس پيروى كردند، و كارشان افراطى است، اطاعت مكن.» براساس روايتى از صادقين عليهماالسلام مقصود از «بالغداوَة والعشى» نماز در اوقات مذكور است. ۵. «فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ غُرُوبِها وَ مِنْ آناءِ اللَّيْلِ فَسَبِّحْ وَ أَطْرافَ النَّهارِ لَعَلَّكَ تَرْضى؛پس در برابر آنچه مى‌گويند، صبر كن؛ و پيش از طلوع آفتاب، و قبل از غروب آن، تسبیح و حمد پروردگارت را به جا آور؛ و در ساعاتى از شب و اطراف روز پرورردگارت را تسبيح گوى؛ باشد كه ازالطاف‌الهى خشنود شوى.» مقصود از «تسبيح» نماز است و جمله «من آناء الليل» شامل نماز عشا مى‌شود. ۶. «... لِيَسْتَأْذِنْكُمُ الَّذِينَ مَلَكَتْ أَيْمانُكُمْ ... مِنْ قَبْلِ صَلاةِ الْفَجْرِ وَ حِينَ تَضَعُونَ ثِيابَكُمْ مِنَ الظَّهِيرَةِ وَ مِنْ بَعْدِ صَلاةِ الْعِشاءِ ...؛... بردگان شما بايد از شما اجازه بگيرند .... پيش از نماز صبح، و نيمروز هنگامى كه لباسهاى معمولى خود را بيرون مى‌آوريد، و بعد از نماز عشا....» ۷. «فَسُبْحانَ اللَّهِ حِينَ تُمْسُونَ وَ حِينَ تُصْبِحُونَ وَ لَهُ الْحَمْدُ فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ عَشِيًّا وَ حِينَ تُظْهِرُونَ؛منزّه است خداوند به هنگامى كه شام مى‌كنيد و آنگاه كه صبح مى‌كنيد؛ و حمد و ستايش در آسمان‌ها و زمين مخصوص اوست، و به هنگام عصر و هنگامى كه ظهر مى‌كنيد.» مقصود از «حين تمسون» نماز مغرب و عشا است. ۸. «فَاصْبِرْ عَلى ما يَقُولُونَ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِ رَبِّكَ قَبْلَ طُلُوعِ الشَّمْسِ وَ قَبْلَ الْغُرُوبِ وَ مِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَ أَدْبارَ السُّجُودِ؛در برابر آنچه آنها مى‌گويند شكيبا باش، و پيش از طلوع آفتاب و پيش از غروب تسبيح و حمد پروردگارت را بگوى، و در بخشى از شب او را تسبيح كن، و بعد از سجده‌ها.» مقصود از «تسبيح» نماز، و «من اليل» شامل نماز مغرب و عشا مى‌گردد. ۹. «وَ مِنَ اللَّيْلِ فَسَبِّحْهُ وَ إِدْبارَ النُّجُومِ؛آيا مى‌خواهند نقشه‌اى شيطانى بكشند؟! ولى بدانند كافران خودشان در دام اين نقشه‌ها گرفتار مى‌شوند!» گفته شده: مقصود از «من اليل فسبحه» نماز مغرب و عشا است. ۲ - عناوین مرتبطحکم نماز (قرآن) و اوقات نماز (قرآن). ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۴۶۱، برگرفته از مقاله «نماز عشاء» رده‌های این صفحه : موضوعات قرآنی | نماز
|